Het lijkt een rare vraag, maar inderdaad de parochies hebben fabrieken: ‘kerkfabrieken’. Het zijn de organen die ten tijde van Napoleon werden opgericht om de goederen van een parochie te onderhouden en te beheren. Daarnaast staan ze ook in voor de ondersteuning van de liturgie. Het zijn dus besturen die volgens een wettelijke regeling de parochiale goederen beheren. Wat de gemeentebesturen zijn op vlak van een gemeente of stad, zijn zij voor de parochie. In 2004 werd een laatste grondige aanpassing doorgevoerd.
Hoe werken ze concreet? Er zijn 5 gekozen leden en een afgevaardigde van de bisschop – meestal de pastoor of de parochieadministrator – die collectief het bestuur uitmaken. Ze worden de ‘kerkraad’ genoemd. Hiervoor kan iedereen zich kandidaat stellen die aan de volgende criteria voldoet: minimumleeftijd, gedoopt zijn en wonen in de gemeente waar de parochie gelegen is. Elke drie jaar wordt een deel van de mandaten verkiesbaar gesteld en wordt er gekozen voor een voorzitter, een secretaris en een penningmeester.
Begin 2020 worden in de parochies van heel Vlaanderen zulke verkiezingen van de kerkraden georganiseerd.
Deze zes mensen zorgen ervoor dat budgetten en rekeningen gemaakt worden om de werking van de kerk in de ruime zin mogelijk te maken. Dat gaat heel concreet over het onderhoud van de parochiekerk, van mogelijke kapellen en van de pastorie en over het beheren van eigendommen en goederen. Deze laatste eigendommen dienen in de eerste plaats om gelden te verwerven die het onderhoud van de parochiekerk en de pastorie (gebouwen van de eredienst) waarborgen. Bij mogelijke tekorten dient het gemeentebestuur bij te springen. Omwille van deze verplichting heeft de gemeente het controlerecht en in sommige gevallen ook het recht om budgetten aan te passen.
Op de tweede plaats zorgt de kerkfabriek ervoor dat de liturgie op een waardige manier kan gevierd worden. Dat betekent dat zij ervoor zorgt dat de parochiekerk verwarmd wordt, dat kaarsen, wijn en hosties aanwezig zijn, dat de liturgische kledij gewassen wordt en op geregelde tijd vervangen, enz… Het is dus vooral een werk van ten dienste te staan van, zeker als je weet dat dit allemaal onbezoldigd vrijwilligerswerk is.
Het is een zeer uitgebreide taak die niet alleen door deze mensen wordt opgenomen. Hiernaast zijn er nog vele andere vrijwilligers nodig. Daarom: ben je praktisch aangelegd en heb je wat tijd over? Er is steeds wel een klusje in onze kerken en kapellen op te knappen. Aarzel niet om naar je parochieverantwoordelijken toe te stappen.
Heeft de kerk fabrieken? Jazeker, en ze werken goed! Dank aan alle vrijwilligers!